Ngất do phản xạ thần kinh phế vị.

Phản xạ phế vị làm nhịp tim, huyết áp tụt xuống đột ngột, gây giảm dòng máu tưới não gây ra mất ý thức trong thời gian ngắn.

Ngất do phản xạ phế vị thường không nguy hiểm và không phải can thiệp điều trị gì đặc biệt. Tuy nhiên người bị ngất có thể có tổn thương trong giai đoạn bị ngất, và cần phải kiểm tra để loại trừ các nguyên nhân ngất nguy hiểm như rối loạn nhịp tim hay các nguyên nhân ngất từ thần kinh trung ương (đột quỵ não,…).

2. Triệu chứng ngất do phản xạ thần kinh phế vị.

Trước khi có biểu hiện ngất, nạn nhân có thể có những biểu hiện tiền triệu như:

- Da xanh xao.

- Đau đầu nhẹ.

- Đột ngột thấy hoa mắt, tầm nhìn hạn chế (đôi khi được mô tả như tối sầm mặt,...).

- Buồn nôn.

- Cảm giác nóng bừng, hay lạnh toát mồ hôi.

- Ngáp.

- Nhìn mờ.

Khi bị ngất, người chứng kiến có thể thấy:

- Giật nhẹ, hoặc cử động bất thường.

- Mạch chậm, yếu.

- Đồng tử giãn.

Ngất do phản xạ phế vị thường hồi phục trong vòng 1 phút. Tuy nhiên nếu đứng dậy quá sớm sau khi ngất (trong vòng khoảng 15 đến 30 phút), bạn sẽ có nguy cơ bị ngất lại.

3. Nguyên nhân ngất do phản xạ thần kinh phế vị.

Ngất do phản xạ phế vị xảy ra do một phần của hệ thần kinh (phần điều hòa nhịp tim, huyết áp) bị kích thích bởi một tác nhân gây ra, chẳng hạn như nhìn thấy máu.

Nhịp tim của bạn sẽ bị giảm, mạch máu ở chi bị giãn (đặc biệt hai chân). Làm máu bị ứ trệ ở ngoại vi, gây hạ huyết áp. Kết hợp giữa nhịp tim chậm, huyết áp tụt làm giảm tưới máu não nhanh chóng gây nên hiện tượng ngất.

Một số trường hợp ngất do phản xạ phế vị không có yếu tố gây ra, tuy nhiên những yếu tố thường gặp bao gồm:

- Đứng trong thời gian dài.

- Tiếp xúc với nhiệt độ cao.

- Nhìn thấy máu.

- Bị lấy máu.

- Sợ hãi do chấn thương.

- Căng thẳng, chẳng hạn như gắng sức để đi ngoài.

4. Dự phòng ngất do phản xạ phế vị

Nếu bạn xuất hiện các triệu chứng của tiền ngất (hoa mắt, tối sầm mặt,...), bạn nên nằm hoặc xuống và nâng cao chân. Việc này giúp duy trì dòng máu tưới não. Nếu bạn không thể nằm, bạn nên ngồi xuống và để đầu ở giữa hai đầu gối cho đến khi bạn cảm thấy tốt hơn.

Ngất có thể là triệu chứng của một bệnh lý nghiêm trọng, như bệnh lý từ tim mạch hoặc thần kinh. Nên bạn cần đến bệnh viện kiểm tra khi bị ngất bất kể là nguyên nhân gì, đặc biệt nếu bạn chưa bao giờ xuất hiện ngất trước đây.

ktk@vn MayoClinic